Visitas

contador de visitas .

viernes, 24 de diciembre de 2010

O HOME EGOISTA



Todas as tardes, o saír da escola, os ninos IBAN pasa-lo  tempo nunha campa con horto o pé dunha casa muy grande onde vivía un hometón solo.Era grandón  ye muy  desaborido que sempre parecía tar de mala ostia ye que por aquel tempo marchara fora. 

A campa era ampla ye chea de herba verde onde medraban as papoulas  na primavera. Tamén tiña  mutos  frutáis no horto que no outono taban cargados de frutos do país . .

Os paxaros pousábanse nas ramas dos caroceiros  ye  cantaban tan ben  que os ninos parábanse nos sous rebincos pra escutialos.

- ¡Qué ben tamos eiquí! – falaban entre eles..


Un día o home  volveu. El fora ver  o sou amigo, o Ogro do Corno Maldito , ye parara con él por sete anos. Pasado este tempo, ya  dixera todo o que tiña que dicir, pois a súa conversa era limitada, ye decidiu volver pra súa casa. Cuando chegou, viu os  ninos rebincando  na campa.

- ¿Qué táis facendo eiquí? – Berroulles co sou vozarrón ronco. Ye os ninos escaparon a todo correr.

"A miña campa é a miña campa", dixo o hometón. “Tedes anos pra entender as cousas ye eu non quero que naide pise  eiquí drento.”

Ye  fixo  unha parede alta todo  orredor e puxo  unha placa:

Ningunha entrada.
Os que entren  irán o presidio

Ye é que o  home sobráballe  egoísmo

Os ninos pobres non tiñan  ya  lugar pra recrearse.

Tentaron de divertirse no camín pero taba tan cheo de pedras que non podían correr sin cayer mutas veces.. Ye andaban o pé da parede dicíndose :


- Que ben o pasabamos  eilí -

Despois chegou a primavera ye todo o país taba cheo de flores ye paxaros. Sólo  na campa do home Egoísta índa non pasara o  inverno.



Os paxaros non  cantaban  nela porque non había ninos escutiando ye os caxigos íbanse secando. En cuanto brotaba unha flor na campa ye vía a placa  volvía a enterrarse  entre a neve ye a xeada.



"A Primavera ya non brota máis nesta campa", berraban. "Poderemos vivir eiqui todo o ano"

A neve cubriu o prado  dun manto blanco ye os frutáis pintáronse de plata. Dixeron que iban invitar o Vento do Norte  ye  o Vento acetou. Chegou  ye taba xiulando  todo o día ye tirou as tapas da chemineia da casa.

"Este é un lugar maravilloso", dixo. "Temos que invitar tamén o Granizo"

Despois veu o granizo. Todo o día, durante tres horas dedicabase a tocar o tambor enriba do lousado da  casa  hasta  que rompeu as mairandes lousas, ye logo empezou a andar por  toda a campa correndo todo ó que podía. O sou alexo ó punto de namais  sair taba xeado.

"Eu non podo entender como  a primavera é tan tardía este ano", dixo o home Egoísta, o asomarse a ventá   ye ver o sou horto  xeado  ye ya queimado. -¡ Espero que  veña pronto o cambio de tempo!

Mais nunca chegou a primavera nin o vrau tampouco. O outono dou frutos dourados pra todos os Hortos , mais o do Home Egoista  non dou  ningún.



Así, foi sempre na casa de inverno do home grandón .O Vento do Norte, cheo de  neve  bailaba entre os frutáis.

-Podera ser que non chegue a Primavera porque eu soy demasiado egoista- díxose o Home.l

Unha mañá, o Home  taba deitado  na súa cama, cuando sentíu  un canto que soaba  tan melodioso  que pensou que sería o rei dos músicos que por eili pasaban. Mais solo fora unha pardala o pé da  súa ventá, pero foi así por muto tempo, hasta que  pouquin a pouco o Granizo parou de bailar ye o Vento do Norte parou de xiular ye un delicado olor entrou polas ventás abertas da casa
.

"Por fin vexo  que a Primavera chegou", dixo o home saindo da cama ye mirando pra fora. Ye o que viu era unha maravilla.


 Por un furaco aberto na parede os ninos entraran no Horto, ye taban sentados nas brancas dos frutáis cada un deles con un nino. Ye os frutáis taban tan contentos  de telos de volta , que foron poñéndose cheos de  flores .



Os paxaros voaban ye conversaban con ganas  por todos os rincois do horto. 
Solo nunha  esquina índa era inverno. Era o sitio  máis apartado do horto ye eilí taba un nino moi novo. Tan pequeno que  non podía chegar as ramas máis baxas do caroceiro, ye púxose a chorar  amargamente. O pobre caroceiro taba índa cuberto de neve ye de xeo, ye o Vento do  Norte soplaba ye xiulaba por entre as súas ramas.

- Sube ninín! - Dixo o caroceiro , ye ofreceulle   as súas ramas tan baixo como pudo, mais  o rapaz era muy  pequeno. O corazón do home  ablandouse o ver este  espectáculo.


- ¡Como teño sido egoísta !", dixo. "Ahora  podo entender por qué a primavera non viña  por eiquí. Vou poñer o pobre enriba do caroceiro ye desfacela parede
Pra que o meu horto volva a ser o sitio de recreo dos ninos pra sempre máis.
O home taba ben  arrepentido do que fixera.

Ye saíu fora ó horto mas os ninos escaparon correndo,  ye no horto volveo a ser Inverno.

Solo quedou o pequeno que choraba o pé do caroceiro. O home volveu a poñelo enriba ye no momento volveu a florecer  ye a encherse de paxaros cantando.

Entonces o neno abrazouse o home ye doulle un bico na cara.

Cuando os outros  ninos viron que o home ya non era malo volveron a entrar ye   a primavera volveu correndo con eles.

"De ahora en adiante, este é o voso horto, queridos fillos", dixo o home, ye con un mazo tirou toda a parede. Ye cuando a xente volvía do traballo pra casa atopoaron o home que taba divirtíndose cos ninos no horto que poñerase máis lozano como nunca antes o viran.



Cuando chegou  o tempo de volver pra suas casas o home preguntoulles :

"¿Pero onde tá o voso  pequeno compañeiro, o nino que  eu ó subira ó caroceiro ? -

O home  quería máis a éste, desde que o bicara.

Desapareceu ye non sabemos donde tá-
-
"Teis  que dicirlle que veña  mañá, sin falta", dixo o home.

Mais  os ninos dixeron que non  sabían onde vivía ye que  nunca antes o viran. O Home quedou muy  triste.

Todas as tardes, cuando era o recreo  na escuela, os ninos íban pasalo co home.. Pero o rapaz, a quen máis  quería , non fui visto de novo. O home  era muy bueno  con todolos  ninos, mais perdeu o sou primeiro amigo ye mutas veces falaba dél.

- Como quixera  velo! – Taba sempre dicindo.

Os anos pasaron ye o home tábase quedando  cada vez máis vello ye flacallo. Non podía tomar parte nos recreos ye quedábase  sentado nun escano mirando pro horto.

"Teño mutas flores bonitas", dixo "mais  os ninos son as que  máis"


 Unha mañá de inverno, él mirou pola ventá mentras se vistía. El ya non odiaba o inverno, sabendo que a primavera tá sólo durmindo  ye volvería  despertarse no tempo das flores.

De repente restregóuse os ollos ye mirou sin crer o que vira... ye mirou outra vez. Era unha visión verdadeira . Na esquina máis apartada  do horto  había un caroceiro  todo florecido.  O pé dél taba o nino que  que tanto quería.

O home  baxou correndo as escaleiras con grande alegría ye entrou no horto . Correu precipitadamente pola herba ye chegou donde o nino. Cuando taba con él, a súa cara púxose roxa  de rabia ye dixo:




- ¿Quen tuvo o atrevemento de mancarte desta manera? – Berrou o Home.
-         
-          Tiña o pequeno  furadas as   palmas das súas maus con dos grandes clavos ye  tamén nos peis .
-         
-         " Dime quen cho fixo pra que poda matalo ca miña escopeta".

"Non ó ", respondeu o nino" xa que estas son as marcas  do amor"

- ¿Quen eres logo? - Dixo o home , ye un extraño medo apoderouse dél, facéndoo cayer de rodillas  diantre do pequeno.

E o neno sonriu o Home ye díxolle:
-         
-          :

"Unha vez que me deixou entrar  no sou horto , ahora veña conmigo ó meu horto que é  o paraíso"

E cuando os outros ninos chegaron naquela tarde, atoparon o Home  morto o pé do caroceiro , debaxo dun cobertor de flores blancas.


(traducción adaptada del cuento de Navidad de Oscar Wilde: El Gigante egoista)
Escuchar
Leer fonéticamente


 



viernes, 22 de octubre de 2010

O edén do Walí




Fai mutos anos, cuando Almanzor conquistou as terras astur-leonesas, gobernaba na maragatería un Walí que tiña muto poder ye riquezas.

Nas súas correrías pola comarca chegou o pueblo de Turienzo ye gustándolle o sitio fixo dél unha segunda residencia pro sou deleite ye descanso.

Como él era de Granada quixo convertir este pueblo en outro Generalife, ye mandou facer unha explanada ye construir nela fontes arabescas ye plantar palmeiras, moureiras ye todo tipo de frutáis , todo regado polas augas do riu
Turienzo.


Paraba no Torreón dos Osorio ye dende eilí impoñía os somozanos ( Turienzo tá na comarca maragata da Somoza) os sous rezos ye cantos ye a poligamia mahometana.

Os homes non lles gustaban esas cousas nin tar debaixo do extranxeiro Walí , ye fuxiron cos sous gados ye facendas pros montes de máis o Norte onde inda non chegaran os moros, ye pararon  nas ribeiras altas do riu
Burbia onde asentáronse facendo aldeas. Ye eilí refixeron a vida.


Entremedias  en Turienzo  o walí taba muy contento co sou edén ye pensando que un paraíso sin huríes non tiña gracia pra Alá (nin pra él) mandou a parte dos sous guerreiros ir buscar rapazas cristianas por todo lo territorio escollendo as máis feitiñas ye inxeniosas

Foron pois  unha partida de moros buscalas chegando hasta o Cantábrico. Eili, na terra dos pasiegos quedaron prendados das mozas pastoras que lles pareceron non ter igual.


Así logo  escolleron un par de docenas de mozas ye escaparon con elas dando a volta pra Turienzo. Ye cruzando valles ye montes chegaron os Ancares . Ye pararon nun sitio entre dous ríus que lles pareceu endoado pra descansar algúis días.



Non pasaran inda dous cuando viron vir un pescador da Villa que lles dixo que os moros quedaran desfeitos en Clavijo ye que o walí de Turienzo morrera na batalla

O sentir esto pensaron os guerreiros que ya non tiña sentido levar as mozas máis aló ye as deixaron no que despoís chamouse a Somoza Berciana.

Ye daquelas mociñas primeiras vein as vilaregas de hoy en día.



viernes, 15 de octubre de 2010

A raposa ye a culebra




Cuntan que un paisanín  de Vilar, un día de primavera   cuando iba pras terras  de patacas de Lentelláis  co carro cheo de abono po lo  Pousadoiro , viu unha culebra  que quería sair do furaco  entre duas penas onde se metera pra pasar a estación fría,   ye non podía sair porque habíase engordado  muto no sono do inverno.

Dóulle pena da culebra ye collendo unha forquita  do carro ,meteu o mango polo furaco ye  pudo levantar algo a pena de por riba  A culebra saíu libre.

Iba o home a sacala forquita  cuando a culebra poinse cara él ye dícelle que, como ten fame atrasada, vai  matalo co sou veleno  ye comelo eilí mismo. Porque é verdai –dixo-  que  neste mundo págase mal por ben  ye o revés. Logo é de razón  comerte pra mata-la fame.

Ye senón vamos preguntrar os tres primeiros que atopemos  a ver si é de  razón que te coma. “Si dous deles tan a favor  cómote  ye si non poderás irte libre.


Pasou primeiro un xabarín  que doulle a razón a culebra. O mismo fixo un lobo que pasou o segundo dicindo que non podía irse contra o destino ye na terra de lobos había que aullar como todos. 

Ya tiña o home a condena segura pero ascasí  pidiulle a culebra que preguntara tamén o terceiro que resultou ser unha  raposa.

Púxose a pensar  a raposa ye dixo que pra facer ben as cousas había que empezar po lo pincipio ye revivir os feitos. 

Tuvo conforme a culebra ye volveu a meterse no furaco pra que a raposa  podera dar  a súa opinión con fundamento. Mais o home aproveitou pra quitala forquita  ye, o xuntarse as duas penas outra vez, quedou a culebra layando drento, onde en pouco tempo  morreu de fame.

Doulle as gracias o home a  raposa ye  dícelle que lle pidira algúa cousa que lla daría con gusto en pago do gran  favor  que lle fixera.

A raposa responde que muto lle gustaría  cear unha pita ca súa polada

Acetou o  home  ye dixo que iba o  sou corral  po-los polos ye a pita  ye que esperase un pouquín de nada  que pronto volvería.




Deilí a pouco volve o home con un cesto tapado con  herba da corte ye  dícelle a raposa : Tu baxa o prado xunto o riu  que   que eu  vou tirando os polos ye tamén  a pita.

Váise a raposa relamíndose  ye cuando chega o prado ,  o home destapa o cesto ye salta un lebrel  que , o ver a raposa , saíu disparado tras ela, que mentras  escapaba  iba dicindo:


Arriba patas
Arriba zancas
Que neste mundo
Todo son trampas.

(versión personal de un cuento ancarés recogido por  AQUILINO PONCELAS )

jueves, 29 de julio de 2010

ROMANCE DEL NIÑO Y EL MILITAR

                                         Sentido cantar en castellano a  JESUSA PONCELAS  (adaptación in memoriam)











Poñan atención señores   o que lles veño a cuntar


O caso que lle pasara   a un cumplido militar



N’unha estación de Alicante   un tren colle un militar

En un coche de segunda   ye que pra sua casa vai.

Cuando vai querer sentarse   quédache o mozo mirando

Pra unha señora muy guapa   que levaba un nino  en brazos



A señora lle pregunta   -¿ vai para casa de permiso?

Ye o militar lle responde   -Non señora vou cumplido

A señora lle pregunta   -¿de ónde será o militar?

-Soio de Almaden da Mancha   provincia Ciudad Real

Ye miñas señas son éstas:    chámome José Jiménez

Vivo na calle Mayor   número cuarenta e nove



A señora lle pregunta   ye lle dice estas palabras

-¿Me quer aguantar o nino   mentras baxo a beber auga?

Pásanse cuatro estacióis   ye a señora non volveu

Ye o militar c’aquel nino.   -Ahora eu que vou facer

Quédase mirando o nino   ye díce  -non volve a madre.



Viu que na sua mau direita   leva colgada unha chave

Cóllelle a chave o nino   colle e ábrelle a maleta

Ye dentro de alguis papeis    encontra dez mil pesetas

Ye nos papeis que decía:   É pra crianza do nino

Si non lle chegan os cuartos   publiqueno no diario



O chegando na estación   donde todos o esperaban

O verlo con aquel nino    a madre lle preguntaba

Ye a  novia foi saludalo    falámdolle  estas palabras

-Este nino de quén é   tu me teis ben engañada


Desde a estación hasta o pueblo   cúntalles o que pasaba

Cómo lle deran o nino   ye as perras que lle deixara

Preparan pra a sua boda   Ye muy pronto se casaron

Ye colleron aquel nino   Ye a biberón o criaron

O cumplir os 15 anos   méteno nun buen taller

Pra  que aprendera un oficio   que eran os deseos dél



Cuando o rapaz tuvo oficio   quixo irse a Barcelona

Ye colocouse de chófer   con unha noble señora



Ya levaba varios meses   sirvindo naquella casa

Dábanlle mutos regalos   Polo ben que se portaba.



Un día aquela señora   O reclama o sou despacho

-Escutia que vou falarte   Escutia cómo te falo

Si tu te casas conmigo   Como hoy non teño mais nadie

Todo este meu capital   Será tou ye pra os tous padres.



A señora lle pregunta   Co mairande sentimento

- ¿ non ten usté padre e madre?  Eu guardarei o secreto.

-Si señora teño padres   Mais muy buenos non serán

Que cuando eu era un ninín   Me deron a un militar



-Fillo do meu corazón   Non o fixe a mala fé

Fixelo por lles salvar   A honra da mia familia

Pero vasme perdonar   Perdona querido fillo

Que non fun tan mala madre   Que por eso deixei perras

pra que te criaran ben.   Ye a os que tan ben te criaron

Quero pedirlles perdón   Ye tamén agradecerlles

Este tan grande favor

Homes mulleres ye ninos   Xentes que esta historia oís

Si entendéis o que vos digo   Non o deixéis de decir.

ROMANCE DEL MAESTRE DE SANTIAGO




Romance del  del Maestre de Santiago
Por Antolina



                                                                       


Dia de todos os Reis


Primeira festa do ano

Todas damas e doncellas

O Rei pídenlle o aguinaldo

A non ser doña María

Que as portas quedou do atrio


- ¿Qué pides doña María

Que pides por aguinaldo?



-O que eu pídoche meu Rei

Que me has de dar de aguinaldo:

Pídoche unha cabeza

A do maestro Santiago.



As cabezas de homes buenos

Non se dan por aguinaldo

-¡correi correi meus criados

Correndo vais degollarlo!



Matáronlo ye a cabeza

A María lla cimbraron



María c’aquela rabia

Tiróula os perros de amo

Os perros anque eran perros

Levaronla pro sagrado

Cas patas fixeron tumba

Ye co fucín a enterraron

viernes, 23 de julio de 2010

Romance de Don Bernardo (Por Magín)








-Mátala Bernardo, mata a tua María


que con un galán, vina o outro día



Eso non cho creio, nin pódolo crer

que eso non o fai a miña muller



-Eso sí que o creies, que pódeslo crer

que eso sí que o fai a tua muller

pois co sou galán eu volvina a ver



-Súbete María, súbete o Castillo

mentras eu aguzo meu novo cuchillo



Mama nino mama, non deixes nin gota

que esta a tua madre non che dará outra



Báixate María, baixa do Castillo

pois ca tua dulzura, lévasme vencido

viernes, 2 de julio de 2010

O renubeiro da Serra

                                                                     
O renubeiro da Alzada por Delmiro Pérez Alonso Unha vez taban mallando eilí enriba –nós tiñamos antes unha alzada, ye temos unhas cabañas-. Eilí hay muta pradería ye antes sembrábase centeno ye hallábase a pau, pero é muy largo ye costo o camín ye leva cegar tres horas a pé co carro desde esquí. Ye taban mallando ye no momento preparóuse o trueno; ye claro, había un renubeiro eilí que non sabían o que era. A xente que había eili non sabía que era o renubeiro. Ye entonces pois preparóuse a nubre cuando a xente taba mallando- mallábase inda a pau, a pértiga, ye claro, a nubre iba descargar. Entonces saíu o renubeiro ye acenoulle  así: -Adelante Pedro con las mulas. Ye a nubre non podía andar mais porque iba muy cargada de pedra ye responde: -No puede, que revienta O renubeiro: -¡Si revienta que reviente; tú tira palante! Ye non descargou eilí, fíxolo mais adiantre , pro Corno Maldito que é un pico que hay por riba de Campolauga, muy alto. Ye na Alzada de Vilar por entonces siguiu a malla en paz.

domingo, 20 de junio de 2010

O lobo ye a Ovella



Por Alfredo Poncelas.
(In Memoriam)

Ehí por abaxo temos un muín que ten un prado grande o lado. Ye había unha ovella con un cordeirín pastando eilí.

Como ya se facía de noite, o cordeirín desconfiaba que iba vir o lobo ye decíalle a mai:

-Vamos madre, que vai vir o lobo.

Ye a ovella respondíalle:

-Pace, pace outro pouquíchín.

Ye a ovella veña comer, veña comer... Cuando pasaba un pouco, o cordeirín outra vez:

-Vamos madre, que vai vir o lobo.

-Pace, pace outro pouquichín.

Ye así deste xeito hasta que chegou o lobo. Entonces botáronse a correr, pero a ovella douse conta de que o lobo corría máis, ye díxolle o lobo:

Mira agárrate ehí o rodesmo do muín, ye eu bótoche o cordeiro pola canal.

Ye bueno, o lobo foi e abrazóuse o rodesmo do muín; ye entonces a ovella e ver de lle botar o cordeiro, botóulle a auga.

Entonces o muín empezou a dar voltas, a dar voltas ... Ye o lobo dicíalle:

-¿Para bailón se queres ou non,
  para bailón se queres ou non...!
  ¡Para tarabelo
  ye senon que te leve o demo!

Hasta que morreu eilí o lobo dando cabezadas contra as paredes do muín.

sábado, 10 de abril de 2010

VITO




O MEU PADRÍN VITO


Victor Gutiérrez Abella, o meu padrin Vito.

Vito, aparte de ser no pueblo a persona que máis sabía das abellas ye tamén  de inxertar castañeiros e cireixáis,  de  plantar nogáis ,  caroceiros , ciroleiros, figáis… no tempo justo en que seguro iban prender, era un mineiro profesional ye un xardiñeiro con xeito, que gastaba un humor muy do sou ye unha ironía (que as veces a xente non entendía ye dician que era "arromatado". A min alguas veces pásame igual) Era o meu padrín.

En tempo do inverno, aló polo xaneiro, eu quería dormir na casa da tía Marina pra ver o que me deixaban "os reis do padrín".

Era o padrín máis rumboso de Vilar ye namais Domingo o da tía Lucía, o vir de Francia, podíase acomparar a él.

Vito a mais de aquelas pistolas das restralletas das festas e que levaba con él cuando iba cas vacas o Pedragalón ye das que Loy me gastaba as duas tiras nunha tarde, regalóume un tractor de corda ye un mono bebedor que inda o teño ye o  quero como un dos millores regalos de cuando rapaz.

Todo o que era dél era tamén pra nos: a sua leña, a motoserra, o trespes, as tenazas, os trebellos  pra matanza… A min tamén ayudábame a catar a mel… todo.

Por muto que eu fale nunca poderei dicir todo o cariño que merece da miña parte en pago polo  que él dou a miña madre cuando de sua comenzou a enfermar (Tamén dáranlle cariño Félix, Lecio, Pepa ye Tiolindo, Petronila, Rosario, Lucía, a tía Rosalía… ye todo o pueblo)

Iba tamén onde él  cuando tiña que poñer paz na sua casa o noso primo Juan.

Chegaba dicindo:

- Haber óh, terás que vir hasta embaxo a poñer paz, óh, terás que vir.

-¿logo que vos pasou esta vez?.
-¡E que con ese nun se pode vivir óh! nun se pode vivir…

-Tou cheu de vos, siempre vos tais aleando, é a última vez que vou, tedes que levarvos ben, home, tedes que levarvos ben, entre irmaus hay que levarse ben.

-¡Anda óh! anda, teis que vir.

-Alá vamos, irei logo.

-De paso deixame unha agulla da lá.

Vito quitaba a gorra ye dáballe unha agulla que levaba prendida pola parte de drento.

-Esta nun me sirve hó, esta nun me sirve, ten a enfiadura pequena.

-Toma esta logo, pero teis que ma volver que nun teño outra.

-¡Nun cha volvo óh!  nun cha volvo. ¡Nin cha pago tampouco óh! nin cha pago.

-Ya acostumbras. Anda vamos logo, Pero hay que levarse ben.

A él tíñanlle respeuto ye por unha temporadiña poñía paz entre eles. Era a única persona ca que non se enfadaban, nin lle deixaban de falar inda que lles rombara.

Tamén cuando eu saía tosendo o corredor, logo de unha noite de festa decíame:

-Así, así, fuma, fuma.

-Ya fumo padrín pero nun me pasa.

-Lástima nun fumaras xurbia envolta en un papel de periódico.

Gracias padrín por ser como eras, gracias polo tou cariño ye polo tou querido recordo. Gracias por todo.

"Pancho"

martes, 23 de marzo de 2010

Los ancestros (por "Pancho")

                                                                   



Existió un tiempo en el que todo Villar era un manojo de vidas en busca de una causa común "vivir".




No era un tiempo de ignorancia como algunos creen, sino un tiempo de profunda sabiduria en el que nuestros mayores sabían y tomaban el camino de la vida observando el vuelo de los pájaros, el movimiento de las nubes o la manifestación de los elementos (mi padre "daba a volta" a una piedra a la puerta de casa y por la vida que habia debajo y la humedad del suelo, sabía si era un buen día para ir a "gadañar").



En ese tiempo no nos lavábamos todos los dias, ni nos cambiábamos de ropa antes de cenar. No existían sofás (gracias si había escano) ni cojines, ni cortinas, ni lámparas (nos alumbrábamos con ganzos y candiles)



No había comodidades ni lujos pero tampoco los echábamos en falta porque no sabíamos que existían y con nuestra vida teníamos bastante.



Pero la memoria del hombre es frágil y el concepto que yo tenía de mi pueblo y sus costumbres se tambaleó con el tiempo.

Los recuerdos fueron barridos y sustituidos por ilusiones que encadenaron mi mente y mi cuerpo a cuestiones materiales y pasajeras.



Nos volvemos tan finos y superiores que no sabemos escuchar a nuestros mayores y cuando los escuchamos no los entendemos. Ya no miramos el vuelo de los pájaros porque estamos tan ocupados que no nos queda tiempo para mirar al cielo.



No tenemos un horizonte claro hacia el que caminar pues al olvidar el recuerdo de nuestro origen, no queremos saber de dónde venimos y por eso tampoco tenemos claro hacia dónde vamos.



Yo tomé la determinación de disciplinarme y escuchar, por eso os voy a segir contando historias y recuerdos de Villar y de todas esas personas maravillosas que a través de la propia vida engarzaban el futuro.



Y es que me he dado cuenta que el futuro de nuestros mayores, es nuestro presente.



Sobre nuestra vida en el pasado: es la que es, pero nadie podrá decir que yo, alguna vez dejé de ser y comportarme como un verdadero vilarego.

viernes, 12 de marzo de 2010

Algo sobre la Somoza Berciana

La merindad de la Somoza


LA MERINDAD DE LA SOMOZA.
"Por Pancho"

La componen 10 entidades de población: POBLADURA PARADIÑA PRADO AIRADAPEDRA (CAMPODELAGUA) PORCARIZAS TEIXEIRA VEIGUILIÑA PARADASECA CELA Y VILLAR DE ACERO.La cabeza del municipio era paradaseca hasta su incorporación al de VILLAFRANCA DEL BIERZO en 1967. Veigueliña incluye los barrios de RIBON Y SAN COSME, las alquerías de BUSTELO ROBLEDO Y FONFRÍA en las cercanías de Airadapedra, lugar donde bajaban a invernar los habitantes de Campodelauga. LAS ALZADAS de Villar de Acero nunca fueron consideradas entidad fija de población.Campodelauga es el lugar mas elevado de la

Somoza (unos 1300 m)y sus habitantes hoy estan fijados en Airadapedra.

Esta zona fué segregada de Galicia- a la que habia pertenecido con romanos, suevos y godos-(esto les gustará a los Ceibes)por Fernando I, muerto en 1065.

Munarriz daba en 1804 una población de 370 vecinos, que vendrian a ser 1700 habitantes. Madoz (1849)le atribuye 936. En 1930 eran 2114. El Diccionario geográfico de E`paña(Madrid 1960) da 2168 y una eztensión de 138.57 kilometros cuadrados. Según el censo de 1981 eramos 1086 y a dia de hoy menos de la mitad.

El eje geográfico de la zona es el rio Burbia, que corre de norte a sur, incrementado por la derecha por el Tejeira y el Porcarizas.El terreno es abrupto y pizarroso, sus montañas, de las estribaciones de la cordillera Cantábrica, se entrecruzan en todos los sentidos. Todas las poblaciones se hallan siempre por encima de los 700 metros.

Doy las gracias a Ramón Carnicer por todos estos datos. Salud para todos.

Por mi parte quizás sólo añadir al excelente escrito  de "Pancho" (el Vilarego Moncho Abella, si me guardáis el secreto) que cada pueblo de la Somoza con su arquitectura tradiccional de hondas raíces castreñas,  merece una visita  reposada recorriendo sus rutas llenas de encanto.: Tejeira, Villar de Acero... Cabría extenderse hasta las que ofrece el valle del Burbia entre Campolagua y Burbia y admirar el macizo puente romano a la entrada de esta aldea.
De la época romana y su búsqueda de oro datan las espectaculares barrancas Rubias   de Veguellina-Prado (La Leitosa). Vale la pena recorrer los canales de agua que en un portento de ingeniería hidráulica  y arte traían el agua desde el nacimiento del Burbia  (y quizás también de las fuentes del  Ancares) hasta el embalse (una hondonada  que puede verse) en la cima de ellas.

En Parada hay una réplica del hórreo de San Cosme donde seguramente, al amparo de los monjes del Monasterio por ella protegido, dió a luz  Dña Urraca hija del rey de León y de Galicia Alfonso VI. En premio a los lugareños que la asistieron les concedió  carta de nobleza a todos los de la Merindad. Así que probablemente el que sería emperador de los reinos cristianos, Alfonso VII habría nacido nada menos que, de tapadillo, en San Cosme.

En Ribón, margen izquierda del Burbia, junto a un espacio de recreo a la sombra de  majestuosos robles puede visitarse lo que queda de la Real Fábrica de Hierro, destinada a la Fábrica de Armas de Villafranca y cuya vida fue truncada en la guerra de la Independencia (guerra del Francés)

Y en cuanto a Villar de Acero, su Alzada, sus Fócaras, su cascada de la Pontiga, vicisitudes, fatigas, personajes y tradicciones, algo puede seguirse en entradas de este blog y en
desde Villar de Acero (para abrir el enlace pulsar control+Alt y pinchar enlace)


Nota: Los enlaces a la web de Villar de Acero, no funcionan su autor  la anuló sin querer y no había hecho copia de seguridad.Si quieren ver lo de a Pontiga el enlace ahora es:http://vilarego2009.blogspot.com.es/2014/09/sendero-la-pontiga.html

miércoles, 24 de febrero de 2010

Antenas paradiabólicas






Naturalmente Villar de Acero está en zona de sombra. Y desde siempre. A través de los siglos, de los regímenes, de los caciques locales , las sufridas gentes de los pueblos que hoy conforman la reserva de la Biosfera berciana, leonesa, española, europea y mundial, han vivido y viven en un desfase si no provocado sí consentido por los poderes públicos.

Total aislamiento e indiferencia oficial hacia las carencias de la zona. Y sólo a última hora, estos pueblos han entrado, aunque por la puerta pequeña, a vivir con las comodidades de las que disfrutan  los pueblos acomodados desde hace ya al menos medio siglo . Pero no con todas.



Hoy un par de carencias flagrantes, incomprensibles, que claman al cielo,  porque parece que los habitantes de esta zona, siempre sufridos, siempre prudentes, siempre humildes,  no tengan los mismos derechos que el resto:

TDT (el apagón por ley está al caer) y la telefonía móvil.

Los canales de tv nunca se han visionado bien, ni tampoco todos, de Villafranca para arriba. Y ahora que es obligatorio, para quien quiera ver la tele, pasarse a la TDT, que en cualquier parte significa únicamente un decodificador de 30 €, allí tendrá que ser por narices por satélite, y con un desembolso para los residentes no empadronados de casi medio millar de €. Y para los empadronados ciento y algo. Solamente el aparato necesario codificado, y uno por vivienda, será gratuito para los mayores de 80 años empadronados. Si quieren alcanzar la media nacional de 2 o 3 aparatos por vivienda,tendrán que pagar el doble o el triple.

 Increible en este país donde los ilegales pueden empadronarse donde quieran y tiene más ventajas y prestaciones sociales que los españoles en zona de sombra.


• Increible que el actual ayuntamiento de la Villa a día de hoy no haya dicho ni mu.


• Increible que los portavoces de los organismos oficiales nacionales, autonómicos, provinciales y locales se pasen la pelota ante las reclamaciones totalmente justificadas de los pedáneos de los pueblos afectados


• Increible también que por ley se pueda discriminar a tales pueblos, porque las leyes y decretos dependen de las mayorías en sede parlamentaria y en caso de decretos reales del gobierno directamente .

Dejando aparte el impacto visual del mar de parabólicas en un paisaje protegido incluido en la Reserva de la Biosfera, sumando todos los pueblos en sombra en todo el territorio nacional, se echa de ver que es un negocio muy provechoso para algunos.

Y a costa de gentes muchas veces con menos recursos y con rentas y jubilaciones mínimas.

Es de esperar, de razón y de justicia, que los poderes públicos costeen  reemisores suficientes, y los mantengan, para que todos puedan tener acceso a la tdt en igualdad de condiciones.  Bastaría p.e. con no subvencionar las estrambóticas embajadas autonómicas que los virreyes , socios de conveniencia del gobierno actual,, implementan por todo el mundo

Y mientras tanto que no haya apagón en esas zonas que tantas veces han sido ignoradas salvo para impuestos y votos. Amén

Un  visitante anónimo  del blog y de la zona me envía por e mail este escrito que gustosamente publico. Gracias