Visitas

contador de visitas .

viernes, 21 de agosto de 2009





El Bierzo, cuna de grandes músicos

28/12/2003

Diario de León

Si hablamos de gaita, capítulo aparte merece
El Bierzo.
Pese a la a veces desporporcionada influencia gallega, aquí tiene su propia personalidad en temas y melodías, y es uno de sus instrumentos típicos, casi siempre en coexistencia con la chifla y el tamborín. De los gaiteros fieles a la tradición berciana mencionamos a José Fernández , de Villafranca; José Farelo , de Hornija; Domingo Gutiérrez , Isidro y Santiago Álvarez , de Sotelo; Félix López y Leonardo Gallego , de San Fiz; Gabino González y Manuel Fernández , de Moral de Valcarce; José Lama y Manuel Vázquez , de Pradela;


Emilio y Amable Díaz , y Benjamín y Eladio Gutiérrez (en la foto),

de Villar de Acero;


Virginio Soto , de Paradaseca; Darío Mouriz y Domiciano Brañas , de Balboa; Tiolindo Lamas y Dositeo Castro , de Cantejeira; Miguel González , de El Castro; Francisco Terrado y Serafín Bao , de Oencia; Benjamín Rigueiro , de Gestoso; Francisco Álvarez y Joaquín Bao , de Arnado; Avelino Carrera , de Orellán; Miguel Paz y Silvestre Cuadrado , de La Chana; Esteban Cuadrado , de Borrenes: Jesús y Víctor Álvarez , de San Juan de Paluezas; Saturnino Álvarez , de Vegas de Yeres; Ramiro Carracedo , de Robledo de Sobrecastro; Julián Álvarez , de Yebra; Fidel Álvarez , de Ocero; Florencio Quiroga , de Espanillo; José Rodríguez , de Montes de Valdueza; y Jerónimo y Marcial Panizo , de Bouzas.


La luz de Luna




Itug a Luz da Lua






leyenda Celta
Itug saíu de centinela pra vixilar os redores do castro onde vivía cos sous, pois os darreiros meses houbera alguas incursiois de unha tribu veciña da parte dos montes do que hoy eche Galicia.


Nas darreiras horas, deixara lonxe o poblado ye andaba polo bosque das Liñares. Poderíase decir que todo empezou eilí naquel mismo momento. mais pode ser que xa viñera de muto tempo atrás.


No sitio que taba onde ahora ta o monte que chaman Peliscos a unha media hora do castro do sou grupo abaixo entre rius. O monte taba tan tapado de rebolos que un grupo pequeno de homes podían sair e perderse nun santiamén ye si a mais a calima fixera que podérase sentir sin vela sua presencia, a cousa era por demais pra sentir medo.


Mais Itug xunto a sua familia taba eilí dende ... que o padre do sou abuelo chegara dende o Norte Cántabro buscando novos prados terras ye montes onde poder facer millor vida.


Aquel rebolar de Peliscos fíxose lugar sagrado, onde iban os druidas pra facer os sous altares onde eles solos ye naide mais que eles xuntábanse pra discutir as lleis do castro.


Aquela noite de fina calima. Itug o novo mozo guerreiro, taba presto pra responder as ofensas que recibiran os sous nos darreiros días.


Apartouse algo do grupo ye buscou un sitio onde pudera ter mairande vista do conxunto do monte . Logo de andar uns pasos reparou nunha gran pedra de granito medio tapada polas follas dos rebolos ye pensou que ese era o lugar endoado pra espiar os movementos no monte.


Deixou as armas na terra ye solo co puñal de mau no cinto empezou a subir. A pedra tiña alguas raxas pra agarrarse ye na sua base taba sembrada de pequenos penedos de punta ye que caso de cayer facía a inda mais peligro de mancarse


Itug comenzou a subida sin medo ye cuando chegou o pico, dase conta de que aquela pedra taba n'aquel momento cara a Lúa

Calculou pola posición da Lúa respeuto o sitio do monte onde taba que tiña que ser xa medianoite. A brisa naquel tempo de primeiros da Primavera nun daba muto friu ye xa taban as fogueiras feitas ye preparadas pras ofrendas os Dioses. Así as terras darían abondancia de frutos ye as ánimas dos vivos viríanse libres dos demos espritos.

De repente o valiente guerreiro quedou cego por unha luz que nun soupo de onde viñera. Agachouse un pouco o lado da punta da pedra ye mirando de nun cayer porque taba deslumbrado, quedou quieto con un sudor xeado que lle caía da testa.

De primeiro pensou que taba frente a unha divinidad do monte que vivía cerca da pedra ye él fou molestala ca sua presencia nos sous dominios. Pensou que él rompera a sagrada lley que por sempre a sua familia lle enseñara de manterlle respeuto ye medo.

Pensou que a sua morte taba cercana pero as suas ganas de seguir vivindo, fíxolle agarrarse a que él sempre fora cumplidor cos druidas ye cos sacrificios os Dioses. Ye ahora preguntábase o porqué de que cayera na sua disgracia.

Por en cuanto a luz fórase morrendo sin que o guerreiro celtico se dera conta pois taba inda con ollos cerrados co medo. Escutiou atento o vento dándolle na cara como volvéndolle o alento o esprito e abriu os ollos

Pouco a pouco foi vindo o que pasara. Desde a misma Lúa. unha luz daba no corpo d'unha muller moza. Miroula Itug ye viu que taba vestida con un mantelo blanco ye o sou pelo tiña a color das espigas do pan ye un semblante amable que acabou de tranquilizalo.

Douse conta que a muller taba a sua altura sin tar sobre ningua cousa. Taba no aire..

Quixolle volver o medo que era o medo o divino, o sobrenatural . Pensou que tiña que brincar da pedra enbaixo ye sair correndo a xuntarse cos outros compañeiros do castro antes que ese esprito divino fixese uso do sou poder


Apretou os dentes ye os musclos ye dispusose a brincar o suelo que taba como a dez veces o largo do corpo de Itug. Mais eso nun tiña importancia pra él que sólo quería correr ye segir vivindo.


Taba xa pra brincar cuando a moza bótalle unha mirada dulce sonrindolle caladamente o que fixo que Itug quedara parado namorado didiantre de tanta feitura . Xa iba quitándoselle o medo ye de repente a luz foise morrendo hasta que desapareceu do todo.

O aire volveu a soplar de novo ye o guerreiro atopouse no conocemento da situación de antes . Os outros compañeiros do castro tiñan que andar na sua busca ye él nun podía saber cuanto tempo pasara sin eles pero pra él fora muto muto...Unha eternidad.


Baixou da pedra ye recolleu todas as armas ye botou a a correr na dirección contraria da que viñera desde que se separou do grupo ye despois de alguis metros volveuse mirar . A Lúa xa taba dor detás dél ye víase esa parte de Pelisco como si fora día

Itug pensou que esa noite topárase co mismo esprito da diosa Lúa ye ahora taba seguro de que él ye os sous iban vencer os sous enemigos pois ESA NOITE IBAN TER UNHA BOA COMPAÑEIRA: A SAGRADA LUA.



Adaptación


jueves, 20 de agosto de 2009

Del Ganzo al KW


En el principio fue el gabuzo, el ganzo , el garabullo de las urces secas, hincado en las rendijas de los muros hechos con piedra basta irregular. O como velas inclinadas largas, que pendían de las camaralleiras sobre el hogar en tierra y cuyas llamas aumentaban la tenue claridad de las estancias en las noches crudas de los largos inviernos vilaregos
Es en estas paredes cenicientas , donde Celso bordaba sus chinescas sombras con sus manos enroscadas. Verdaderos dibujos animados con lobos corzos jabalíes osos y aún gayos y cochorras lavandeiras, corrían y saltaban en relieve en sucesión de mágicas pantallas, diapositivas entre blanco y negro, en las noches de “cine y fiandón”

Luego se hizo la luz, sí, luz eléctrica, luz de central casera pero propia. Un embalse pequeño y poca altura; una turbina ídem que mandaba un flojo alternador que generaba tensión de ciento diez a la salida. Luego una red de alambre sobre postes, rebolos naturales sin tratar, de los que alguno parecía derecho. Acometidas con fusible único Sirviendo a tres o cuatro bombillitas de quince o veinticinco watios máximo y que al final de línea sólo se encendían, cuando los del principio se acostaban. Nunca llegaba la potencia útil a los dos kilowatios en la punta. Al fondo del lugar llegaba pálida, parpadeando cual las mariposas en el aceita para las urgencias.

Fue me parece en torno a los setenta que llegó la FENOSA a la Somoza. Cambió la cosa con las carreteras y con la electrificación en forma. Pero ya la emigración masiva de jóvenes y aún de algún mayor, propició la imparable irreversible despoblación de los núcleos apartados,

La introducción de los avances técnicos, obligaron al cambio de sistema que apuntilló esta vida al por menor, minifundista autárquica ancestral.

Pero la red eléctrica aquí está. Una línea de media funcional, con torres y soportes de hormigón, con protecciones y reenganches varios, y un transformador por cada pueblo de potencia bastante para todos., permitió, entre otras cosas, prescindir del lavado en los ríos, sobre todo en los fríos inviernos somozanos,

En la baja tensión la red trenzada sobre unos apoyos de hormigón, es mejor que la de la Villa incluso. Averías por cruce inexistentes y las instalaciones interiores todas con protecciones adecuadas al reglamento eléctrico vigente.

A cambio hay que pagar todo el consumo, pero la renta de los usuarios es más alta que en tiempos y lo cubre.

A destacar la falta de conflictos al gestionar permisos oficiales. El vecinal permiso ha sido unánime. Nadie puso problemas y las críticas por los impactos ambientales nulas.Pues no todos los pueblos pueden ser Peñalbas o Piornedos, con carísimos y lujosos servicios subterráneos que aún muchas ciudades importantes ni poueden permitirse en todas partes. Y Dado que estos pueblos ya no pueden conservarse en pasado irrepetible, al menos que disfruten como todos, de las comodidades más corrientes

En mi opinión es preferible y lógico, también inevitable me parece, abrirse a los servicios esenciales, aunque eso signifique más impuestos, mas siempre sin pasarse. Por ejemplo: Pedir gas natural es impensable. Mas todo lo que sea mejor salud, mejor higiene y más información, mejores telecomunicaciones, son cosas que merecen alcanzarse. Y que se alcanzarán sin duda y pronto, si es que siguen pedáneos preparados.